Khu vườn bí mật là hành trình của hai anh em Lam Trường, Mỹ Tâm từ quê lên thành phố và phải hòa nhập vào cuộc sống nơi ba của hai bé là chú Thuận sống và làm việc. Nơi đó, có một căn biệt thự, một xưởng gỗ và một khu vườn hoang phế. Với người chủ là ông Phát – một ông già vì sự ra đi của người vợ mà trở nên khó tính. Ông Phát đóng băng khu vườn và thế giới quanh mình bằng trái tim sắc lạnh.
Nhưng nhờ sự có mặt của hai anh em khu vườn được khám phá. Trở thành nơi trú ẩn ấm áp với nhiều điều kì diệu của tuổi thơ. Từ đó hai anh em dần làm quen với các bạn mới. Đầu tiên là chú heo gác cửa Sumo, Cu Tí nhút nhát, bé Na đanh đá biết giúp đỡ mẹ, Gia Huy chảnh choẹ hay lý thuyết suông và Tùng Thẹo với vẻ ngoài lạnh lùng dữ tợn nhưng có tâm hồn thi sĩ… Mỗi nhân vật là một màu sắc khiến cho khu vườn ngày càng trở nên sinh động. Tụi nhóc đi khắp nơi vui chơi, trồng hoa hồng, trồng cây thuốc… Nhìn vào niềm vui, nỗi buồn, cảm xúc của lũ trẻ, ông Phát cũng từ đó tìm lại được niềm vui cũng như tình yêu với cuộc sống, từ từ trở nên dịu dàng với mọi người xung quanh.
Không chỉ có hành trình kết nối với nhau và giúp nhau tiến bộ, những đứa trẻ còn đóng góp phần nào giúp thay đổi suy nghĩ của những người lớn. Thông cảm, hoà hợp và hỗ trợ ba Thuận có được hạnh phúc mới. Giúp ông Phát hoá giải hiểu lầm với con trai. Giúp xưởng gỗ loại trừ những kẻ xấu như những công nhận trộm vặt, tụi nhóc giang hồ và chú Tài…
Hành trình của Khu vườn bí mật không chỉ là hành trình khám phá cuộc sống của trẻ thơ mà còn là hành trình để người lớn có thể quay về với thế giới hồn nhiên luôn bị chôn giấu bởi những áp lực lo toan từ bấy lâu nay. Qua đó chúng ta có thể cười và khóc giòn tan, và quan trọng nhất là cảm thấy bình yên trong tâm hồn.
Khu vườn bí mật là bộ phim thiếu nhi đầu tiên mà Hãng phim 1 – SCTV đưa vào sản xuất với mong muốn có một sản phẩm giải trí vui tươi và lành mạnh cho các bạn khán giả nhí và phụ huynh cùng trải nghiệm trong mùa hè này. Với bối cảnh chính được thực hiện tại một khu vườn xanh mát ở vùng ven Thành phố. Phim có sự tham gia của dàn diễn viên tên tuổi như Thanh Bình, Cao Thái Hà, Lê Bê La, Lê Chi Na, Bảo Trí, Long Hồ, Đinh Mạnh Phúc cùng dàn sao nhí quen mặt như bé Phan Huy Khang, Thùy Linh, Bảo Ngọc, Zhong Sheng, Gia Huy, Thuận Hưng.
Khu vườn bí mật sẽ phát sóng lúc 19:45 từ ngày 5/8/2023 trên SCTV14 – Kênh Phim Việt của Truyền hình Cáp SCTV.
Trong khoảng 10 năm gần đây, thị trường phim ảnh dường như không có nhiều bộ phim được làm cho thiếu nhi (cả lĩnh vực điện ảnh lẫn truyền hình), nguyên nhân các nhà sản xuất đưa ra là do sức hút về mặt thị hiếu của thể loại phim thiếu nhi rất yếu, kịch bản cũng không được đặc sắc. Chia sẻ về thực trạng này, đạo diễn Đặng Minh Quốc cho biết: Thật sự, mảng phim thiếu nhi hiện đang bị bỏ ngỏ khá lâu là điều khiến tôi trăn trở bao lâu nay. Tôi cũng từng đề cập đến vấn đề làm phim thiếu nhi với một số nhà sản xuất, nhưng hầu hết đều lắc đầu từ chối. Có thể phân khúc khán giả dành cho thể loại phim này chưa đủ lớn, chưa thật sự làm cho nhà đầu tư, nhà sản xuất yên tâm và cảm thấy an toàn về doanh thu hay tỉ suất người xem như những thể loại phim khác. Vì vậy, khi biết Hãng phim 1 – SCTV quyết tâm thực hiện một bộ phim thiếu nhi để phục vụ cho các bé và các bậc phụ huynh trong dịp hè 2023 khiến tôi rất vui và hào hứng bởi lẽ không dễ để có một đơn vị đồng ý sản xuất phim thiếu nhi trong thời điểm này.
Vấn đề tiếp theo là tìm một kịch bản hấp dẫn, lôi cuốn và đúng chất thiếu nhi. Tôi kết nối với nhiều biên kịch, nhóm biên kịch nhưng gần như không ai có sẵn kịch bản mang đề tài thiếu nhi, vì thị trường không có nhu cầu nên các biên kịch cũng không mặn mà lắm với thể loại này. Và tình cờ tôi kết nối với nhóm viết của Nhật Yên – Sa Mộc, như một cơ duyên, nhóm của các bạn có sẵn đề cương thiếu nhi mang tên “Khu vườn bí mật”. Có thể nói, cái tên phim đã khiến tôi tò mò ngay từ đầu, có lẽ do hai chữ “bí mật”. Theo sau đó là một câu chuyện rất “thiếu nhi”đã thu hút, thuyết phục được tôi và tôi quyết định gửi đề cương giới thiệu cho Hãng phim 1 – SCTV. Dự án Khu vườn bí mật dần được thành hình từ đó.
Là đạo diễn đã từng thực hiện nhiều bộ phim thiếu nhi và khá thành công với những bộ phim như Xúc xắc xúc xẻ, Ký ức tuổi thơ…), với đạo diễn Đặng Minh Quốc, anh cho rằng mỗi bộ phim là một trải nghiệm, thành công phim này chưa chắc sẽ thành công phim khác. Việc khó nhất của một đạo diễn là tạo ra những màu sắc khác nhau cho các tác phẩm của mình. Nếu như với Xúc xắc xúc xẻ, nội dung phim xung quanh chuyện học, chuyện cuộc sống của nhóm bạn cùng tuổi, thì Khu vườn bí mật lại là một trải nghiệm hoàn toàn khác. Đó là câu chuyện của một nhóm trẻ gồm nhiều lứa tuổi, nhỏ nhất là 4 tuổi và lớn nhất là 13 tuổi. Bọn trẻ lại đến từ nhiều vùng miền khác nhau và tất cả gặp nhau, vui chơi cùng nhau, trở nên thân thiết với nhau trong khu vườn “bí mật”.
Dàn diễn viên nhí trải dài từ độ tuổi 4 đến 13 tuổi là một thử thách không nhỏ
Những trải nghiệm của bọn trẻ cũng rất đa dạng, lúc ở nông thôn, khi thì thành phố, rồi bị đi lạc, thậm chí bị bắt cóc… khiến cho chuyện phim diễn biến liên tục từ tập này qua tập khác. Điều khiến tôi suy nghĩ nhiều nhất là về tiết tấu và cách kể câu chuyện của bọn trẻ sao cho thật lôi cuốn theo cái cách thơ ngây, hồn nhiên nhất có thể. Hiện tại, phim truyền hình đang phải cạnh tranh với các thể loại phim trên các nền tảng online với tiết tấu rất nhanh, câu chuyện đơn giản, và trendy. Tôi cũng muốn tiết tấu, nhịp phim Khu vườn bí mật cũng nhanh, gọn, kết hợp với những trào lưu của các bạn nhỏ hiện nay như quay clip, tạo trend và thậm chí dùng những từ ngữ hiện đại, gần gũi với độ tuổi của các bé. Có thể nói, đây là sự thay đổi lớn so với những bộ phim thiếu nhi trước đây tôi từng thực hiện. Đồng thời cũng là một áp lực không nhỏ cho tôi nói riêng và ekip thực hiện nói chung.
Một trong những lý do khiến cho mảng phim thiếu nhi ít được đầu tư là vì làm việc với các diễn viên nhí thực sự không dễ, nên việc đảm bảo cho sự thành công của tác phẩm sẽ rất mong manh. Trong quá trình ghi hình, chỉ đạo diễn xuất cho các diễn viên nhí luôn là một việc khó và khá mất thời gian do các bé hầu hết đều chưa có nhiều kinh nghiệm diễn xuất, biết tiết chế và lấy cảm xúc như diễn viên người lớn. Với Khu vườn bí mật – Một kịch bản có đến hơn 70% thời lượng dành cho các câu chuyện xoay quanh những nhân vật nhí, có những ngày lịch quay rất căng, với số lượng diễn viên đông (đại cảnh), nhưng thời gian thực hiện không thực sự thoải mái vì nhiều lý do khách quan. Những ngày quay ấy đòi hỏi tất cả diễn viên lẫn ekip phải tập trung cao độ, gần như không có thời gian nghỉ ngơi sau mỗi cảnh quay. Tuy nhiên, đó là điều chúng tôi nghĩ, nhưng các diễn viên nhí lại không nghĩ vậy. Các bé đang tuổi ăn tuổi lớn, đói là ăn, mệt là đi ngủ. Nhiều khi mệt quá, các bé lăn ra ngủ, trợ lý đạo diễn gọi dậy làm việc, nhưng các bé không thể nào dậy nổi, thậm chí còn khóc đòi ngủ tiếp… Không còn cách nào khác, trợ lý đạo diễn phải bế từng bé đi rửa mặt cho tỉnh táo, xốc lại tinh thần cho các bé. Ngoài ra, vì đang trong độ tuổi ham chơi nên các bé rất dễ lo ra, thiếu tập trung. Mỗi lần như vậy, tổ đạo diễn phải tâm sự với các bé, dặn dò các bé, động viên các bé, thậm chí đôi khi còn có những hình phạt “nho nhỏ” cho những bé ham chơi quá đà làm ảnh hưởng tới tiến độ cả đoàn. Nhưng nhìn chung, tôi rất nể phục tinh thần, trách nhiệm và tài năng của các bé diễn viên nhí trong Khu vườn bí mật. Có những lúc ekip chúng tôi rất mệt vì những cảnh quay phức tạp, di chuyển liên tục qua nhiều bối cảnh khác nhau, nhưng tinh thần, thái độ làm việc, cũng như sự hồn nhiên của các bé diễn viên nhí là động lực để ekip chúng tôi tiếp tục đứng lên hoàn thành công việc của mình một cách trọn vẹn.
Mỗi ngày on set đều có những kỷ niệm, những ấn tương khó quên với các bé diễn viên nhí trong Khu vườn bí mật. Ấn tượng đầu tiên có thể nhắc đến đó là nguồn năng lượng bất tận của các bé. Dĩ nhiên trong độ tuổi ăn, tuổi ngủ thì việc đòi hỏi ăn uống, nghỉ ngơi của các bé là không thể tránh khỏi. Nhưng khi các bé on set, cho dù cách đó 5 phút vẫn còn đang gào khóc không chịu vào vai, thì tự nhiên có một nguồn năng lượng nào đó khiến các bé hoàn toàn khác, bỗng chốc trở nên rất sinh động, rất hăng say, không biết mệt mỏi khi đạo diễn hô “Diễn”!
Bé Huy Khang – Cao Thùy Linh – Bảo Ngọc – Zhong sheng trong cảnh thả diều
Đặc biệt là những ngày quay bãi thả diều, trời thì nắng nóng, người lớn lo trú trong những tấm phông bạt, dù, lều… nhưng các bé thì vẫn cứ chơi đùa, vẫn hoàn thành xuất sắc phân đoạn của mình và không có dấu hiệu mất sức hay mệt mỏi. Ấn tượng tiếp theo là khả năng thuộc thoại của các bé rất tốt. Có những phân đoạn thoại khá dài và lời thoại đôi khi cũng khó hiểu với độ tuổi thiếu nhi, nhưng sau khi được tổ đạo diễn giải thích ý nghĩa của những câu thoại, thì các bé rất nhanh chóng biến câu thoại đó thành của mình. Nghĩa là từ một câu thoại rất người lớn, các bé nắm ý và biến nó thành câu thoại của trẻ con. Sự nhanh nhạy, thích nghi tốt và xoay chuyển tình huống thông minh trong khi diễn xuất cũng là một điểm mạnh của các bé diễn viên nhí không ít lần khiến ekip trầm trồ. Có những tình huống ngoài kịch bản, có thể do bối cảnh không phù hợp, có thể do yêu cầu của tôi để tăng sự hấp dẫn cho phân đoạn hoặc do nhiều lý do khác nhau, nhưng chưa khi nào làm khó được các bé. Đơn cử như việc tương tác với diễn viên động vật (heo, vịt) là đủ chứng tỏ sự khéo léo và thông minh của các diễn viên nhí trong Khu vườn bí mật.
Với bộ phim Khu vườn bí mật, bối cảnh chính dĩ nhiên là một… khu vườn, theo kịch bản mô tả đây là nơi bắt đầu câu chuyện phim. Một khu vườn hoang phế với người chủ là ông Phát – một ông già vì sự ra đi của người vợ mà trở nên khó tính. Ông đã đóng băng thế giới quanh mình bằng trái tim sắc lạnh và cấm cửa luôn cả khu vườn không cho ai vào vì đây là nơi vợ ông đã từng trân quý. Có thể nói đây là một bối cảnh khá khó tìm giữa lòng thành phố đô thị như Tp.HCM, khi vừa phải đảm bảo sự hoang vu, um tùm của một khu vườn bị bỏ hoang, nhưng cũng phải đảm bảo sự hài hòa kết nối với những bối cảnh còn lại như xưởng gỗ, căn biệt thự và khu phố nghèo.
Một khu vườn phải thật hoang phế giữa lòng Sài Gòn hoa lệ
Khi đọc những dòng miêu tả về khu vườn bí mật trong kịch bản, tôi toát mồ hôi hột. Vì thật sự rất khó để tìm được một bối cảnh phù hợp với những gì có trong kịch bản giữa lòng thành phố như vậy. Quá trình đi tìm khu vườn nhiều khi tưởng như đi vào ngõ cụt, và thậm chí chúng tôi đã nghĩ đến việc phải đi tỉnh khác để tìm khu vườn. Chúng tôi đã đến gần như tất cả những khu vườn có trong thành phố, nhưng để được như những gì kịch bản miêu tả và như hình dung của tôi thì thật sự nan giải. Tuy nhiên, như anh em ekip chúng tôi thường nói với nhau “hay không bằng hên”. Ngày quay bối cảnh công ty con trai ông Phát, tôi lên trên lầu 4 của một tòa nhà ở Gò Vấp, tôi đứng đó quan sát xung quanh và đập vào mắt tôi là một khoảng xanh rất thu hút. Tôi quyết định cùng anh em ekip đến khu vực đó xem khoảng xanh kia là gì. Và nó đã không làm tôi thất vọng, khu vườn bí mật mà tôi cần tìm cuối cùng đã ở ngay trước mặt.
Mỗi bộ phim đều có những thông điệp riêng, nhưng với phim thiếu nhi thì thông điệp càng đơn giản, càng dễ hiểu thì sẽ dễ tiếp cận với các khán giả nhí hơn. Khu vườn bí mật mang thông điệp gì thì có lẽ nên để quý vị khán giả cảm nhận sau khi xem phim. Riêng bản thân tôi, với vai trò là một đạo diễn, thì không có gì mong chờ hơn là được sự ủng hộ của khán giả với tác phẩm của mình. Vì chúng tôi đã thực hiện tác phẩm này bằng tất cả sự tâm huyết với nghề, cũng như tình cảm sâu sắc với các bé thiếu nhi – những khán giả mà tôi luôn cảm thấy mình như mang nợ vì rất thiếu những tác phẩm dành cho các bé. Hy vọng Khu vườn bí mật sẽ là một cú hích, một điểm tựa để chúng ta có thể tự tin sản xuất nhiều phim dành cho thiếu nhi hơn.
Bên cạnh sự khó khăn khi phải làm việc với dàn diễn viên nhí thì các đạo diễn còn rất “ngán” khi phim của mình có các diễn viên “đặc biệt” là động vật, vừa hay, Khu vườn bí mật lại có cả hai! Đó sự xuất hiện của một chú heo Sumo khá mũm mĩm bên cạnh các cô cậu bé, chú heo này cũng có cảm xúc, có thoại và khá nhiều phân đoạn yêu cầu kĩ năng diễn xuất. Được biết “diễn viên” đặc biệt này đã được chính tay đạo diễn Đặng Minh Quốc huấn luyện ngay từ khi dự án phim bắt đầu.
Chú heo Sumo
Thật ra, kịch bản ban đầu, Sumo là tên một chú chó. Nhưng lúc đó, tôi nghĩ là thú cưng là chó thì cũng quá phổ biến và bình thường, sao không phải là một con gì khác gần gũi, hiền lành và dễ thương? Và tôi đã nghĩ đến việc Sumo sẽ là tên một con heo thú cưng. Tôi nói ý tưởng này với nhóm biên kịch Nhật Yên – Sa Mộc và được các bạn hưởng ứng trong sự e dè. Vì các bạn cũng thích ý tưởng con heo cho nó khác, nhưng e dè vì các bạn không hiểu tâm tính của heo sẽ ra sao, nó có gì khác và giống con chó? Sau một thời gian đắn đo, tôi quyết định mua một con heo con 1 tháng tuổi về nuôi để tìm hiểu xem tính cách của heo ra sao. Tôi đặt tên con heo con là Sumo để sau này có đi đóng phim thì nó cũng biết tên của mình.
Trong quá trình nuôi Sumo, ngoài việc cho ăn cho uống thì tôi dành ra khá nhiều thời gian quan sát, cũng như “tâm sự” với Sumo. Có điều thú vị là dường như Sumo hiểu hết những gì tôi nói, và cảm nhận được hết những ái ố hỉ nộ của con người. Sumo biết vào WC để vệ sinh, biết tự lót ổ ngủ và khi lạnh thì lên chỗ tôi nằm để rúc vào chăn. Sau khi hiểu được Sumo, cũng như tập được cho Sumo những kỹ năng cơ bản (gõ tô chạy lại ăn, nói nằm là nằm…) tôi đã tự tin đưa nhân vật heo Sumo vào trong kịch bản Khu vườn bí mật với những tính cách, thói quen như ngoài đời thực mà tôi đang trải nghiệm.
“Diễn viên” Sumo trong một cảnh quay cùng diễn viên Lê Bê La
Nhưng, đó chỉ là cái tôi nghĩ, còn thực sự thì khi ra phim trường, Sumo không dễ bảo như ở nhà. Có lẽ do thay đổi môi trường liên tục (bối cảnh), và quá đông người xung quanh nên đã khiến Sumo bị hoảng sợ. Phân đoạn đầu tiên cần Sumo, chúng tôi quay thất bại. Điều này khiến tôi cũng rất hoang mang, vì không thể nào thay Sumo bằng một con heo khác, hoặc thay bằng một con vật khác được nữa. Tôi quyết định đưa Sumo đi theo đoàn phim rong ruổi khắp nơi để Sumo làm quen với mọi người trong đoàn. Phương pháp ấy của tôi đã phát huy tác dụng, Sumo dần dạn dĩ hơn và dễ gần hơn.
Sumo sinh hoạt như một thành viên quen thuộc tại đoàn phim
Chính điều này đã giúp tôi kiểm soát Sumo tốt hơn trên phim trường, và cứ thế Sumo quen dần với công việc diễn xuất của mình. Đặc biệt, Sumo rất quấn quýt với các bạn nhỏ và ngược lại. Tôi nghĩ có khi nào do cùng độ tuổi nên bọn trẻ và Sumo kết nối tốt như vậy? Trong những cảnh quay có các diễn viên nhí và Sumo, gần như tôi không phải nhắc nhở điều gì, tất cả đều diễn ra một cách tự nhiên và chân thật. Sự hồn nhiên, trong sáng, ngây thơ, tình yêu động vật của các bạn nhỏ đã tạo cảm hứng cho Sumo chăng? Đó là câu hỏi cho đến giờ tôi vẫn không thể trả lời được.